مهندس مهدی خرامش

معرفی استان آذربایجان شرقی
آذربایجان منطقه مرتفعی است که کوه های بلند از جهات مختلف، سراسر آن را فرا گرفته و موجبات پیدایش جلگه های مغان، تبریز و مراغه را فراهم نموده است. بلندترین نقطه استان قله سهند با 3722 متر ارتفاع در جنوب تبریز و پست ترین نقطه آن در حوالی دریاچه ارومیه به عمق 1220 متر قرار دارد. آذربایجان در فارسی میانه، اتورپاتکان در آثار کهن فارسی، آذربادگان یا آذربایگان در فارسی کنونی، آذربایجان در یونانی بیزانس، آذربیگانون  در ارمنی، اتراپاتاکان در سریانی، آذربایغان و در عربی، آذربیجان به کار برده شده است.

نژاد، زبان و مذهب ساکنین آذربایجان
آذری ها، اصیل ترین افراد ایرانی و از نژاد آریایی هستند که 3 تا 4 هزار سال پیش به این سرزمین مهاجرت کرده اند. این عده به 2 دسته پارت و ماد تقسیم شدند، که در قسمت های مختلف ایران ساکن شدند از آن جمله مادها که در آذربایجان سکونت گزیدند. زبان مردم آذربایجان، ترکی آذربایجان بوده و این زبان در اثر گذشت زمان در مسیر تکامل خود به واسطه ارتباط نزدیک با دیگر اقوام ساکن ایران زمین از قبیل فارس ها، اعراب، ارامنه، گرجی‏ها، کردها و دیگر اقوام از نظر لغوی و دستوری بسیار گسترده‏تر گردیده است. زبان کنونی مردم تبریز آذری می باشد. دین های رایج در آذربایجان از ابتدا تاکنون آئین های اولیه آریایی ها (دیوپرستی و مهرپرستی)، زرتشتی، یهودی، مسیحیت و اسلام بوده اند. از نظر مذهب، 98 درصد مردم استان مسلمان و دارای مذهب شیعه جعفری می‏باشند و اقلیتی از مسیحیان که اکثراً ارمنی و گریگوری مذهبند در تبریز زندگی می‏کنند.

موقعیت جغرافیایی استان
منطقه آذربایجان به علت موقعیت خاص جغرافیائی، یکی از مناطق حساس و مهم کشور است. استان آذربایجان شرقی از استان های مهم، پرجمعیت و آباد ایران است که در گوشه شمال غرب کشور واقع گردیده است. مساحت استان برابر 45491 کیلومتر مربع (حدود 8/ 2 درصد مساحت کل کشو) می باشد. آذربایجان شرقی از لحاظ وسعت در بین استان‏های کشور در رتبه یازدهم قرار دارد.رودخانه ارس از محدوده 3 استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و اردبیل می گذرد که برای هر 3 استان شاهرگ حیاتی محسوب می شود. دریاچه ارومیه و حوضه‏ی آبریز آن که بیش ترین سطح استان را تحت پوشش قرار می دهد از منابع طبیعی مشترک با استان آذربایجان غربی محسوب می‏شود. حوضه ی آبریز سفیدرود قزل اوزن که پهنه جنوب شرقی استان را تحت پوشش قرار داده از اشتراکات طبیعی مابین استان های اردبیل و زنجان و این استان می باشد. آذربایجان شرقی در طول 23۵ کیلومتر خط مرزی با جمهوری های آذربایجان و ارمنستان همسایه است. هم چنین به دلیل داشتن اشتراکات فراوان با کشورهای همسایه یکی از مهم ترین مناطق کشور در روابط خارجی محسوب می شود.

تقسیمات استان
استان آذربایجان شرقی بر اساس تقسیمات کشوری دارای 21 شهرستان، 42 بخش، 57 شهر و 141 دهستان است.